18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය

18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ජනතා පරමාධිපත්‍යයට පූර්ණ අවස්ථාවක් දීමක් මහාචාර්ය ගාමිණී සමරනායක 18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය තුළින් මහජන පරමාධිපත්‍යය ක්‍රියාත්මක කිරීමට පූර්ණ අවස්ථාව ලබාදෙන බවත් රටක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව පත්වූ නායකත්වය ඉවත් කෙරෙනවා නම් එසේ කළ යුත්තේ මහජන ඡන්දයෙන් මිස ව්‍යවස්ථා සීමාවකින් නොවිය යුතු බවත් මහාචාර්ය ගාමිණී සමරනායක මහතා පවසයි. සිළුමිණ සමඟ 18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පිළිබඳව සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක්වෙමින් මහාචාර්යවරයා මේ ප්‍රකාශය...

Read More

13 වැනි සංශෝධනය

1987 ජුලි 29 වන දින ඉන්දු - ලංකා ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් අනතුරුව එළැඹි කාලය පුරා මෙරට දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයේ ඉහළින්ම සඳහන් වූයේ 13 වන ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය පිළිබඳවයි. ඒ එම ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය මගින් මෙරට බෙදා වෙන් වෙන බවට එල්ල වූ චෝදනාව හේතුවෙනි.  ඉන්දු - ලංකා ගිවිසුම අත්සන් කිරීමට පෙර කාලය තුළ දී එවකට මෙරට ජනාධිපතිවරයා වූ ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා ද 13 වන ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය බඳු වූ ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනයකට එරෙහි වුවත් ඉන්දියානු බලපෑම මධ්‍යයේ ඉන්දු - ලංකා...

Read More

ඩොනමෝර් ආණ්ඩු ක්‍රමය

"ආණ්‌ඩුක්‍රමය දෙස බලන විට එය බසියිකලයක්‌ විලසින් පෙනෙන්න පුළුවන. බසියිකලයට නිසොල්මනේම තිබිය නොහැක. කෙළින් සිටින්නේ ගමනෙහි යෙදවීමෙන්ය. අල්ලාගෙන සිටින අතට හෝ පයට හෝ පහසුව දැනෙන්නේත්, බසියිකලය පැදගෙන යන විටය." ඉහත සඳහන් කළේ යටත් විජිත ආණ්‌ඩු කාලයේ ලංකාවට ආණ්‌ඩු ක්‍රමයක්‌ සකස්‌ කිරීම සඳහා ඩොනමෝර් සාමිවරයාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1928 දී පත්කෙරුණු ඩොනමෝර් කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයකුව සිටි සර් ජ්‍යෙප්‍රි බට්‌ලර් විසින් එම ආණ්‌ඩුක්‍රමයට අදාළව දක්‌වන ලද අදහසකි. නිදහස දිනාගැනීම සඳහා වෙහෙස මහන්සි වූවන්ගෙන් කෙනකු වූ ලංකවේ සීමාසහිත එක්‌සත් ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගමේ (ලේක්‌...

Read More

විධායක ඡනාධිපති ක්‍රමය 1978

ආර් .ප්‍රේමදාස  මහතා  විධායක ඡනාධිපති ක්‍රමය 1978  ජේ .ආර්  ජයවර්දන මහතා  ඩී .බී  විජේතුංග මහතා  චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක  මැතිනිය  මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා  1978 ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මඟින් හදුන්වාදුන් නවාංග අතුරින් එක් නවාංගයක් ලෙස විධායක ඡනාධිපතිධුරය හැඳින්විය හැක.78 ව්‍යවස්ථා‍වේ නිර්මාතෘ වු ඡෙ:ආර්:ඡයවර්ධන විසින් සුවිශේෂි බලතල රාශියක් විධායක ඡනපති සතු කිරීමට ක්‍රියා කර ඇත.ලංකාවේ...

Read More

සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රමය

සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රමය පැරණි ඩොනමෝර් ආණ්ඩුක්‍රමය යටතේ පත්වූ ඇමති මණ්ඩලය විසින් 1943 දී සකස්කළ සංදේශ සඳහා සුළු ජාතීන් දැඩි විරෝදය පළකරමින් කියා සිටියේ අදහස් දැක්වීමේ අවස්ථාව තමන්ට ද ලබාදෙන ලෙසයි. එහි ප්‍රතිඑලයක් වශයෙන් 1944 දී ලංකාවේ සියලුම සුළු ජාතීන් සහ සියලුම පක්ෂ වල අදහස් විමසීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය රජය විසින් කොමිසමක් පත්කර එවන ලදී. නමුත් මෙම කොමිසම සඳහා එකල මෙරට සිටි අමාත්‍ය මණ්ඩලය විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළහ. මෙම කොමිසම ඉදිරියේ සාක්ෂි...

Read More

ශ්‍රී ලංකාවේ සමානුපාතික නියෝජන ක්‍රමය

ශ්‍රී ලංකාවේ සමානුපාතික නියෝජන  ක්‍රමය අඩ සියවසකට ආසන්න කාලයක් ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වූ සරල බහුතර මැතිවරණ ක්‍රමය 1978 දෙවන ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් අහෝසි කොට ඒ වෙනුවට නව නියෝජන ක්‍රමය වශයෙන් සමානුපාතික නියෝජන ක්‍රමය හඳුන්වා දුනි. සමානුපාතික ක්‍රමය හඳුන්වා දීමට හේතු වූයේ සරල බහුතර නියෝජන ක්‍රමය මගින් මහජන මතය හරිහැටි නියෝජනය නොවීමයි. 1970 හා 1977 යන වර්ෂවල මැතිවරණ ගෙන බැලූකල පෙනීයන්නේ 1970 බලයට පත් සමඟි පෙරමුණ 44% ක් පමණක්...

Read More

සරල බහුතර නියෝජන ක්‍රමය...

සරල බහුතර නියෝජන ක්‍රමය... සරල බහුතර ක්‍රමය, කේවල වැඩි ඡන්ද නියෝජන ක්‍රමය ලෙසත් හදුන්වනු ලබයි.සාපේක්ෂ වැඩි ඡන්ද නියෝජන ක්‍රමය යනු යම් මැතිවරණ කොට්ඨාසයකට ඉදිරිපත් වී ඇති අපේක්ෂකයන්ට සාපේක්ෂව එක් වැඩි ඡන්දයක් හෝ ලබා ගෙන ඇති අපේක්ෂකයා නියෝජිතයා වශයෙන් තෝරා ගනු ලබන ක්‍රමයයි. මෙම ක්‍රමය 1947 සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේ සහ 1972 ප්‍රථම ජනරජ ව්‍යවස්ථාව යටතේ ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක වි...

Read More

ඩී. ඇස්‌. ගෙන් පසුව ඩඩ්ලි අගමැති කරන්න සෝල්බරි සාමි උත්සාහ දැරූ හැටි

ඩී. ඇස්‌. ගෙන් පසුව ඩඩ්ලි අගමැති කරන්නසෝල්බරි සාමි උත්සාහ දැරූ හැටිමීට වසර 39 කට පෙර 1972 මැයි 22 වැනිදා ක්‍රියාවට නැංවුණු ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජ ව්‍යවස්‌ථාවට පෙරාතුව, නිදහස ලැබුණු තැන් පටන්, වසර 24 ක්‌ පුරා ක්‍රියාත්මක වූයේ සෝල්බරි ආණ්‌ඩුක්‍රම ව්‍යවස්‌ථාවය. එම ව්‍යවස්‌ථාව සම්පාදනය කරන ලද්දේ සෝල්බරි සාමි ප්‍රධාන ඉංග්‍රීසි ජාතික ව්‍යවස්‌ථා සම්පාදක කොමිසමක්‌ විසිනි.සෝල්බරි ව්‍යවස්‌ථාව යටතේ මුලින්ම පත් කරන ලද අගමැතිවරයා ඩී. ඇස්‌....

Read More

රජතුමාගේ සිට විධායක ජනාධිපති දක්වා

රජතුමාගේ සිට විධායක ජනාධිපති දක්වා ඉතිහාසය පුරාම ආණ්ඩු ක්‍රමය වෙනස් වී ඇත්තේ අවශ්‍යතා අනුවයි විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය බිහි වූයේ ද ශක්තිමත් නායකත්වයක අවශ්‍යතාවක් තිබු බැවිනි. ඒ බව මනාව ප්‍රකට වූයේ අවසන් වූ මානුෂික මෙහෙයුමේදී දේශීය සහ විදේශීය බලපෑම් වලට යට නොවන නායකත්වයක භූමිකාව ඉතා සාධනීය ලෙස ඉටුවූ බැවිනි. 18 වැනි සංශෝධනය ද එවැනිම අවශ්‍යතාවක් ඉටු කරන්නකි. රජුගේ බලය අති ශ්‍රේෂ්ඨය. අසීමිතය... ඔහු සාමය පවත්වයි. යුද්ධ කරයි... රටවැසියාගේ ජීවිතය...

Read More