සෝල්බරි ආණ්‌ඩුක්‍රම ව්‍යවස්‌ථාව යටතේ අධිකරණ විවරණ බලය

වර්ෂ 1796 දී ඉංග්‍රීසීන්ගේ පැමිණීමෙන් පසු ඔවුන් මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ ආණ්‌ඩු කරන්නට යෙදුණි. වර්ෂ 1815 දී උඩරට රාජධානිය අල්ලා ගැනීමෙන් පසු බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් මේ මුළු දිවයිනම යටත් විජිත රාජාණ්‌ඩුවක්‌ව පැවතුණේය. 1829 පත්කරන ලද රාජකීය කොමිෂන් සභාව මගින් ඇති කරනු ලැබූ කෝල්බෲක්‌ ගේ නිර්දේශ අනුව ව්‍යවස්‌ථාදායක සහ විධායක මණ්‌ඩල සහිත 1833 ආණ්‌ඩුක්‍රමය වර්ෂය 1910 පමණ වන තෙක්‌ බෙහෝදුරට නොවෙනස්‌ව පැවතුණේය. වර්ෂ 1920 සහ ...

Read More

1962 හමුදා කුමන්ත්‍රණය

1962 ජනවාරි 27 රාත්‍රිය අග්‍රාමාත්‍ය සිරිමාවෝ බණ්‌ඩාරනායක මැතිනියගේ රජය පෙරලා දැමීමට හමුදා සහ පොලිස්‌ නිලධාරීන් කණ්‌ඩායමක්‌ කළ කුමන්ත්‍රණය ව්‍යර්ථ විය. 2010 ජනවාරි 27 සවස ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා ප්‍රමුඛ රජය පෙරලීමට කුමන්ත්‍රණයක්‌ සැලසුම් කර ඇතැයි රජය පැවැසීය. 1962 වසරේදී එවකට පැවැති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රජය පෙරලා දැමීමට හමුදා සහ පොලිස්‌ නිලධාරීන් කණ්‌ඩායමක්‌ දැරූ කුමන්ත්‍රණය...

Read More

18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය

18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ජනතා පරමාධිපත්‍යයට පූර්ණ අවස්ථාවක් දීමක් මහාචාර්ය ගාමිණී සමරනායක 18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය තුළින් මහජන පරමාධිපත්‍යය ක්‍රියාත්මක කිරීමට පූර්ණ අවස්ථාව ලබාදෙන බවත් රටක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව පත්වූ නායකත්වය ඉවත් කෙරෙනවා නම් එසේ කළ යුත්තේ මහජන ඡන්දයෙන් මිස ව්‍යවස්ථා සීමාවකින් නොවිය යුතු බවත් මහාචාර්ය ගාමිණී සමරනායක මහතා පවසයි. සිළුමිණ සමඟ 18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පිළිබඳව සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක්වෙමින් මහාචාර්යවරයා මේ ප්‍රකාශය...

Read More

13 වැනි සංශෝධනය

1987 ජුලි 29 වන දින ඉන්දු - ලංකා ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් අනතුරුව එළැඹි කාලය පුරා මෙරට දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයේ ඉහළින්ම සඳහන් වූයේ 13 වන ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය පිළිබඳවයි. ඒ එම ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය මගින් මෙරට බෙදා වෙන් වෙන බවට එල්ල වූ චෝදනාව හේතුවෙනි.  ඉන්දු - ලංකා ගිවිසුම අත්සන් කිරීමට පෙර කාලය තුළ දී එවකට මෙරට ජනාධිපතිවරයා වූ ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා ද 13 වන ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනය බඳු වූ ව්‍යවස්‌ථා සංශෝධනයකට එරෙහි වුවත් ඉන්දියානු බලපෑම මධ්‍යයේ ඉන්දු - ලංකා...

Read More

ඩොනමෝර් ආණ්ඩු ක්‍රමය

"ආණ්‌ඩුක්‍රමය දෙස බලන විට එය බසියිකලයක්‌ විලසින් පෙනෙන්න පුළුවන. බසියිකලයට නිසොල්මනේම තිබිය නොහැක. කෙළින් සිටින්නේ ගමනෙහි යෙදවීමෙන්ය. අල්ලාගෙන සිටින අතට හෝ පයට හෝ පහසුව දැනෙන්නේත්, බසියිකලය පැදගෙන යන විටය." ඉහත සඳහන් කළේ යටත් විජිත ආණ්‌ඩු කාලයේ ලංකාවට ආණ්‌ඩු ක්‍රමයක්‌ සකස්‌ කිරීම සඳහා ඩොනමෝර් සාමිවරයාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1928 දී පත්කෙරුණු ඩොනමෝර් කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයකුව සිටි සර් ජ්‍යෙප්‍රි බට්‌ලර් විසින් එම ආණ්‌ඩුක්‍රමයට අදාළව දක්‌වන ලද අදහසකි. නිදහස දිනාගැනීම සඳහා වෙහෙස මහන්සි වූවන්ගෙන් කෙනකු වූ ලංකවේ සීමාසහිත එක්‌සත් ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර සමාගමේ (ලේක්‌...

Read More

විධායක ඡනාධිපති ක්‍රමය 1978

ආර් .ප්‍රේමදාස  මහතා  විධායක ඡනාධිපති ක්‍රමය 1978  ජේ .ආර්  ජයවර්දන මහතා  ඩී .බී  විජේතුංග මහතා  චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක  මැතිනිය  මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා  1978 ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මඟින් හදුන්වාදුන් නවාංග අතුරින් එක් නවාංගයක් ලෙස විධායක ඡනාධිපතිධුරය හැඳින්විය හැක.78 ව්‍යවස්ථා‍වේ නිර්මාතෘ වු ඡෙ:ආර්:ඡයවර්ධන විසින් සුවිශේෂි බලතල රාශියක් විධායක ඡනපති සතු කිරීමට ක්‍රියා කර ඇත.ලංකාවේ...

Read More

සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රමය

සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රමය පැරණි ඩොනමෝර් ආණ්ඩුක්‍රමය යටතේ පත්වූ ඇමති මණ්ඩලය විසින් 1943 දී සකස්කළ සංදේශ සඳහා සුළු ජාතීන් දැඩි විරෝදය පළකරමින් කියා සිටියේ අදහස් දැක්වීමේ අවස්ථාව තමන්ට ද ලබාදෙන ලෙසයි. එහි ප්‍රතිඑලයක් වශයෙන් 1944 දී ලංකාවේ සියලුම සුළු ජාතීන් සහ සියලුම පක්ෂ වල අදහස් විමසීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය රජය විසින් කොමිසමක් පත්කර එවන ලදී. නමුත් මෙම කොමිසම සඳහා එකල මෙරට සිටි අමාත්‍ය මණ්ඩලය විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කළහ. මෙම කොමිසම ඉදිරියේ සාක්ෂි...

Read More